beshankovichi.by

Информационный портал

Социальные сети:

Новости Бешенковичей Общество

04.10.2025 19:49

114 просмотров

0 комментариев

4-га кастрычніка 1582 года быў уведзены новы грыгарыянскі каляндар

У гэты дзень у 1582 годзе ў адпаведнасці з распараджэннем папы рымскага Рыгора XIII у краінах Еўропы, у тым ліку і ў ВКЛ, замест юліянскага календара быў уведзены новы — грыгарыянскі. Адной з першых на каляндарную рэформу адгукнулася Рэч Паспалітая, дзяржава, дзе жылі нашыя продкі. А вось Расія прыняла грыгарыянскі каляндар адной з апошніх.

З 46 года да нашай эры ў большасці краін свету выкарыстоўваўся юліянскі каляндар. Аднак у 1582 годзе па рашэнні папы Рыгора XIII ён быў заменены на грыгарыянскі. У тым годзе наступным днём пасля чацвёртага кастрычніка стала не пятае, а пятнаццатае кастрычніка. Цяпер грыгарыянскі каляндар афіцыйна прыняты ва ўсіх краінах, акрамя Тайланда і Эфіопіі.

Папа Рыгор XIII

Асноўнай прычынай для ўвядзення новай сістэмы летазлічэння стала перамяшчэнне дня вясновага раўнадзенства, у залежнасці ад якога вызначалася дата святкавання хрысціянскага Вялікадня.

Навукоўцы звярнулі ўвагу на гэтую праблему задоўга да прыняцця грыгарыянскай сістэмы летазлічэння. Яшчэ ў XIV стагоддзі Нікіфар Грыгара, навуковец з Візантыі, паведаміў аб гэтым імператару Андроніку II. На думку Грыгары, неабходна было перагледзець існаваўшую на той момант каляндарную сістэму, паколькі ў адваротным выпадку дата святкавання Вялікадня працягвала б зрушвацца на ўсё пазнейшы час. Аднак імператар не стаў прадпрымаць якіх-небудзь дзеянняў для ўхілення гэтай праблемы, асцерагаючыся пратэсту з боку царквы.

У далейшым, аб неабходнасці пераходу на новую каляндарную сістэму гаварылі і іншыя дзеячы навукі з Візантыі. Але каляндар працягваў заставацца нязменным.

Да XVI стагоддзя праблема стала настолькі актуальнай, што неабходнасць яе вырашэння ўжо не выклікала сумненняў. У выніку папа Рыгор XIII сабраў камісію, якой было даручана правесці ўсе неабходныя даследаванні і стварыць новую каляндарную сістэму. Атрыманыя вынікі былі адлюстраваны ў буле «Сярод найважнейшых». Менавіта яна стала дакументам, з якога пачалося прыняцце новай каляндарнай сістэмы. Грыгарыянскі каляндар больш дакладны. У ім менш высакосных гадоў.

Адразу пасля ўвядзення новай сістэмы ўдалося ліквідаваць розніцу паміж трапічным і каляндарным годам, якая складала на той момант ужо 10 сутак. У адваротным выпадку з-за хібнасцяў у разліках лішні год набягаў бы кожныя 128 гадоў. У грыгарыянскім календары лішні дзень набягае толькі кожныя 10 000 год.

Расія прыняла грыгарыянскі каляндар адной з апошніх. Новая сістэма была афіцыйна ўведзена на тэрыторыі РСФСР 26.01.1918 г. дэкрэтам Саўнаркама. У адпаведнасці з гэтым дакументам, адразу пасля 31 студзеня таго года на тэрыторыі дзяржавы надышло 14 лютага.

Пазней, чым у Расіі, грыгарыянскі каляндар быў уведзены толькі ў нямногіх краінах, сярод якіх - Грэцыя, Турцыя і Кітай.

Адной з першых на каляндарную рэформу адгукнулася Рэч Паспалітая. Каталіцкая царква Беларусі вядзе адлік часу па грыгарыянскім календары з 1583 года.

https://planetabelarus.by/publications/4-oktyabrya-grigorianskiy-kalendar/

Последние новости