Гістарычныя месцы

Крэва

Тут 14-га жніўня 1385 года была падпісана Крэўская унія. Гэта дынастычнае пагадненне аб шлюбе паміж вялікім князем Ягайлам і польскай каралевай Ядзвігай. Дзякуючы гэтаму саюзу Ягайла стаў каралём Польшчы і захаваў за сабой уладу ў ВКЛ. Гэта быў першы крок да стварэння Рэчы Паспалітай. Магутны ваенна-палітычны саюз у выніку прывёў у 1410 годзе да перамогі над Тэўтонскім ордэнам — самай мілітарнай дзяржавай Еўропы.

Фота Смартпрэс. Матэрыял пра Крэўскі замак можна прачытаць тут.

Навагрудак

Упершыню ў летапісах Навагрудак згадваецца ў 1044 годзе ў сувязі з паходам Яраслава Мудрага на Літву. А ўжо ў XIII стагоддзі сюды перамяшчаецца цэнтр палітычнага жыцця: Навагрудак становіцца першай сталіцай новай дзяржавы — Вялікага княства Літоўскага.

Фота: Планета Беларусь

У канцы ХIV стагоддзя на Замкавай гары пачалося будаўніцтва мураванага замка-крэпасці. Доўгі час замак быў адным з самых непрыступных у рэгіёне. Да нашых дзён захаваліся толькі сцены некалькіх вежаў.

Брэст

У гэтым горадзе ў 1596 годзе адбыўся Брэсцкі царкоўны сабор. Яго вынікам стала падпісанне Брэсцкай царкоўнай уніі, якая аб’яднала праваслаўную і каталіцкую царкву ў адзіную грэка-каталіцкую (уніяцкую).

Па ўмовах уніі праваслаўныя вернікі прызнавалі кіраўніцтва уніяцкай царквой з боку папы рымскага, але захоўвалі свае ранейшыя царкоўныя абрады.

У канцы XVIII стагоддзі на беларускіх землях каля 39% насельніцтва былі ўніятамі.

Гродна

Сярэдзіна 16-га стагоддзя, Рэч Паспалітая ў той час вяла вайну з Іванам Грозным, каб быць бліжэй да эпіцэнтра ваенных дзеянняў, кароль Польскі і вялікі князь Літоўскі Стэфан Баторый палічыў за лепшае жыць у Гродне (а не ў Кракаве ці Вільні), і двор быў вымушаны таксама перабрацца сюды.

Фота: Смартпрэс з матэрыялу «Падарожнічаем па Беларусі. Закінуты замак, трубач над горадам і зоркі над балотам — двухдзённы тур на захад».

Лівонская вайна (1558 — 1583 гг.) доўжылася 25 гадоў. У выніку сваё існаванне скончыў Лівонскі ордэн, таксама вайна спрыяла ўтварэнню Рэчы Паспалітай, а Маскоўскае царства прывяла да эканамічнага заняпаду. Дзякуючы перамозе ў гэтай вайне Рэч Паспалітая выходзіць на пазіцыю ўсходнееўрапейскага лідара.

Фота: Смартпрэс

На ўзгорку насупраць, у XVIII стагоддзі, Аўгустам ІІІ быў пабудаваны Новы замак. Менавіта тут прайшоў другі раздзел Рэчы Паспалітай, які атрымаў назву «маўклівы сойм».

Расія і Прусія хацелі, каб раздзел выглядаў легітымна і скупілі дэлегатаў. Але нават яны, убачыўшы якое рашэнне ім трэба прыняць, не хацелі падпісваць паперы.

Па інфармацыі гісторыкаў, вакол замка стаялі рускія войскі. У 3 гадзіны ночы маршалак сказаў: «Маўчанне знак згоды».

Полацк

Гэта месца, дзе пачала фармавацца адна з самых вядомых сярэднявечных дынастый — Рагвалодавічаў — дзякуючы чаму Полацк называюць «калыскай беларускай дзяржаўнасці».

Фота: Смартпрэс. Пачытаць пра тое, якія мясціны трэба паглядзець у Полацк, можна тут.

Полацк лічыцца самым старажытным беларускім горадам. Першае летапіснае згадванне адносіцца да 862 года.

Фота: Смартпрэс

А яшчэ гэта родны горад Францыска Скарыны і Сімяона Полацкага, месца жыцця святой Еўфрасінні Полацкай.

Акрамя гэтага, у Полацку ўзвялі чацвёрты ў свеце Сафійскі сабор.

Вёска Студзёнка

Гэта невялікая вёска на тэрыторыі сучаснай Мінскай вобласці ўвайшла ў гісторыю вялікай падзеяй. Тут 26-га лістапада 1812 года рускія войскі разбілі рэшткі французскай арміі Напалеона пры пераправе цераз раку Бярэзіну.

Бітва на Бярэзіне стала настолькі знакавай, што ў французскай мове з’явілася слова berezina, якое азначае крушэнне ўсіх надзей.

Магілёў

Першая сусветная вайна пачалася летам 1914 года, а ўжо на наступны год Германія акупавала палову тэрыторыі сучаснай Беларусі. Спачатку штаб рускай арміі размяшчаўся ў Баранавічах. Калі ж немцам удалося захапіць і гэты горад, неафіцыйнай сталіцай Расійскай імперыі стаў Магілёў.

Падрабязней пра гэты эпізод у беларускай гісторыі можна пачытаць у матэрыяле Смартпрэс.

Да 1917-га года там жыў імператар, да яго прыязджала пагасцяваць царская сям’я. У Магілёў на той перыяд пераехалі расейскі ўрад, амбасадары, генералы. На мясцовай ратушы размясцілася самая буйная ў імперыі радыёстанцыя.

І ў 1918-м годзе ў горадзе на Дняпры знаходзілася стаўка — ужо часовага ўрада Расіі.

Віскулі

8-га снежня 1991 года ў рэзідэнцыі Віскулі ў Белавежскай пушчы лідэры Расіі, Украіны і Беларусі Барыс Ельцын, Леанід Краўчук і Станіслаў Шушкевіч паставілі свае подпісы пад дакументам, у першым абзацы якога сказана:

«Мы, Рэспубліка Беларусь, Расійская Федэрацыя, Украіна, як дзяржавы-заснавальнікі Саюза ССР, якія падпісалі Саюзную дамову 1922 года, канстатуем, што Саюз ССР як суб’ект міжнароднага права і геапалітычная рэальнасць спыняе сваё існаванне».

Замест СССР была створана Садружнасць Незалежных дзяржаў.

Памятники

Мемориальный комплекс «Хатынь»

22 марта 1943 года, карательный отряд уничтожил деревню Хатынь. 149 жителей были расстреляны или сгорели заживо. Хатынь стала памятником всем сожженным в годы Великой Отечественной войны деревням Беларуси.

В общем конкурсе на лучший проект памятника победил коллектив архитекторов, среди которых были Юрий Градов, Валентин Занкович, Леонид Левин, а также скульптор Сергей Селиханов.

Торжественное открытие мемориала прошло 5 июля 1969 года.

Памятник Якубу Коласу в Минске

После смерти классика белорусской литературы Якуба Коласа в 1956 году бывшую Комаровскую площадь в Минске переименовали в его честь. А к 90-летия со дня рождения песняра на месте прежнего скульптурного изображения атома установили бронзовую 8-метровую фигуру сидящего на камне Якуба Коласа. Справа от него расположены персонажи повести «Дрыгва», слева — поэмы «Сымон-музыка».

Автором композиции стал скульптор Заир Азгур.

Памятник букве Ў в Полоцке

Такого памятника нет больше нигде в мире. Его открыли в Полоцке в 2003 году во время празднования Дня белорусской письменности. И посвящен он букве Ў — «у нескладоваму». Ее нет в алфавите других языков мира.

Фото Смартпресс из материала «Полоцк — город, который творил историю Беларуси. Рассказываем, почему он обязателен для посещения».

На постаменте знака есть надпись — слова народного поэта Беларуси Рыгора Бородулина: «Ад Еўфрасінні, ад Скарыны, ад Полацка пачаўся свет».

Витебский великан

В витебском сквере Маяковского рядом с Ратушей в 2018 году появилась скульптура великана. Ее высота — 3 метра 12 сантиметров.

Прообразом скульптуры стал белорусский Гулливер Федор Махнов. Он родился 18 июня 1878 года в деревне Костюки Витебской губерни. До сих пор Махнова неофициально (рост его так нигде и не зарегистрировали) считают самым высоким человеком на планете. Его рост, по разным данным, составлял от 239 до 285 сантиметров. Он выступал в цирке и был очень популярен в Европе. Махнов умер в 34 года.

Курган Славы

В 1944 году в так называемый «Минский котел» попала 105-тысячная группировка немецких войск. Ее разгром в 20 км от Минска стал одним из решающих шагов на пути к полному освобождению Беларуси.

На этом месте в 1969 году был открыт мемориальный комплекс «Курган Славы». В основе холма высотой 35 метров (высота всего ансамбля — 70 метров) заложена земля городов-героев СССР.

На вершине возвышается скульптурная композиция из четырех штыков, которые символизируют фронты, боровшиеся за освобождение Беларуси. От подножия кургана к ним ведут две лестницы — по 241 ступени каждая.

Памятник Ленину на площади Независимости в Минске

Семиметровый, за трибуной и с шапкой в руках. Так выглядит самый крупный (на момент открытия он был одним из крупнейших памятников подобного рода в Советском Союзе) и исторически ценный минский Ленин стоит на площади Независимости перед Домом правительства.

Фото Смартпрес из материала «Кто старше — Ленин на площади Независимости или „Мальчик с лебедем“? Изучаем историю городской скульптуры Минска вместе с Константином Селихановым»

Но это восстановленная скульптура. Оригинал был уничтожен во время оккупации — распилен и переплавлен. Автором выступил ленинградский скульптор, один из классиков советской монументалистики Матвей Манизер.

Бобр в Бобруйске

Жители небольшого поселка, из которого позже образовался Бобруйск, занимались рыбным промыслом и охотой на бобров. Отсюда, как вы понимаете, и название населенного пункта.

Символ Бобруйска появился в сентябре 2006 года, накануне проведения «Дожинок». Высота бронзовой скульптуры на улице Социалистической — 170 см. У бобра даже есть имя — Лазарь Самуилович. Одет он по-щегольски: сюртук, галстук-бабочка, котелок, есть и цепочка от часов. Ее, кстати, нужно потереть. Говорят, на удачу и к деньгам.

Памятник Кириллу Туровскому в Турове

Памятник богослову и общественному деятелю, который оказал большое влияние на духовную жизнь Древней Руси XII века, был установлен в Турове в 1993 году.

Скульптура, авторами которой являются Михаил Иньков и Николай Лукьянчик, имеет высоту в семь метров. Композиция также включает в себя крест византийской формы.

Кирилл Туровский является одним из самых почитаемых белорусских святых.

Брестская крепость

Мемориальный комплекс «Брестская крепость-герой» был открыт к 30-летию начала Великой Отечественной войны, в 1971 году. Сейчас он считается одним из самых посещаемых мест в Беларуси.

Архитектурно-скульптурный ансамбль мемориала включает монументальный главный вход в виде звезды, прорезанной в бетонном блоке, главный монумент «Мужество», штык-обелиск, скульптурную композицию «Жажда», площадь Церемониалов, три ряда монументальных плит с захоронениями погибших, руины и уцелевшие сооружения крепости, а также музей.

https://smartpress.by/news/65451/